Actinische keratose wordt veroorzaakt door ophoping van beschadigde cellen in de huid als gevolg van langdurige blootstelling aan UV-straling. Het wordt gekenmerkt door ruwe, schilferige plekken op de huid die meestal rood of bruin van kleur zijn. Deze plekken kunnen variëren in grootte en textuur en komen vaak voor op delen van de huid die veel aan de zon zijn blootgesteld, zoals het gezicht, de handen, armen en nek. Hoe lichter de huid is, hoe groter het risico op actinische keratose. Met name kalende mannen met een licht huidtype zijn vaak aangedaan op de onbehaarde hoofdhuid.
Actinische keratose kan ook voorkomen op de lippen. Dan wordt het actinische cheilitis genoemd.
Symptomen van Actinische Keratose omvatten
De plekken kunnen ruw aanvoelen en kunnen jeuken of branden. De plekken kunnen ook verharden of korstig worden.
Symptomen kunnen op elke leeftijd voorkomen, maar het risico neemt toe met de leeftijd. Actinische Keratose kan ook worden veroorzaakt door blootstelling aan chemische stoffen, zoals Arseen, of door bestralingstherapie.
De belangrijkste oorzaak van actinische keratose is cumulatieve blootstelling aan de zon gedurende een lange periode. UV-stralen van de zon beschadigen het DNA in de huidcellen, waardoor gezwellen ontstaan. Bepaalde factoren verhogen het risico op het ontwikkelen van AK, waaronder:
De diagnose kan meestal door de huisarts of dermatoloog op het oog worden gesteld. Bij twijfel kan er een biopt afgenomen worden.
Behandeling van actinische keratose omvat vaak het verwijderen van de aangetaste plekken. Dit kan worden gedaan door middel van verschillende methoden, zoals cryotherapie (bevriezing met vloeibare stikstof), medicinale crèmes (Efudix creme), lasertherapie of fotodynamische therapie.
De meest voorkomende behandelingsmethoden voor Actinische Keratose zijn:
Als deze behandelingen niet effectief zijn, wordt in zeldzame gevallen chirurgische verwijdering toegepast.
In Nederland ontwikkelt 11-25% van de mensen boven de 40 jaar actinische keratose. Onbehandeld kan dit na 10-20 jaar in enkele gevallen ontwikkelen tot huidkanker (type plaveiselcelcarcinoom). Dit gedraagt zich dan meestal niet agressief. Op oudere leeftijd kan ervoor worden gekozen om de actinische keratosen onbehandeld te laten.
Actinische keratose is een vroeg stadium van huidkanker dat wordt veroorzaakt door langdurige blootstelling aan de zon. Om te voorkomen dat het optreedt, is het belangrijk om een goede zonnebrandcrème te gebruiken en de blootstelling aan de zon te beperken. Het is ook aan te raden om een hoed, zonnebril en lange mouwen te dragen wanneer u buiten bent.