Wat zijn het?
Sproeten zijn kleine, platte vlekjes op de huid die donkerder van kleur zijn dan de omringende huid. Ze worden veroorzaakt door clusters van geconcentreerde melanine, het pigment dat de huid zijn kleur geeft. Meestal ontstaan sproeten tijdens de kinderleeftijd, vaak na blootstelling aan de zon. Genetisch aanleg speelt een rol en ze kunnen vervagen tijdens de wintermaanden.
Oorzaken en risicofactoren
Sproeten worden veroorzaakt door een verhoogde productie van melaninepigment als reactie op UV-straling van de zon. Genen spelen ook een rol: bepaalde variaties in het MC1R-gen vergroten de gevoeligheid voor sproeten.
Mensen met een lichte huidskleur, rood of blond haar en een onvermogen om gemakkelijk bruin te worden, zijn vatbaarder voor het ontwikkelen van sproeten. Sproeten komen het meest voor bij kinderen en adolescenten voor de puberteit en kunnen in sommige gevallen vervagen naarmate ze ouder worden.
Behandeling
Sproeten zijn goedaardig en behandeling ervan wordt niet aangeraden. Eventueel kunnen ze lichter worden gemaakt of verwijderd door behandelingen zoals chemische peelings, lasertherapie, cryotherapie en crèmes met ingrediënten zoals retinol of alfahydroxyzuren, maar meestal zit het pigment te diep voor effectieve behandeling. Deze behandelingen kunnen ook bijwerkingen hebben en de donkere vlekken juist verergeren.
Preventie
Hoewel sproeten over het algemeen geen kwaad kunnen, kan overmatige blootstelling aan de zon sproeten doen verschijnen en tot andere huidproblemen leiden.
Preventieve maatregelen zijn onder andere
- Het gebruik van een zonnebrandcrème (SPF 30+)
- Het vermijden van zonnebanken
- Het beperken van de tijd in direct zonlicht.
Hoe verder?
Als je sproeten hebt, heb je meestal een licht huidtype. Hierdoor ben je ook gevoeliger zijn voor zonneschade. Blootstelling aan de zon kan verdere verdonkering van sproeten veroorzaken. Sproeten zelf ontwikkelen zich niet tot huidkanker.
