Hoe werkt zonnebrandcrème?

In het kort

  • UVA kan zorgen voor huidveroudering en kanker.
  • UVB kan zonverbranding en DNA-schade veroorzaken.
  • UVA-stralen zijn altijd aanwezig, UVB varieert per seizoen en dagtijd.
  • SPF-waarde meet bescherming tegen UVB, niet UVA.
  • Lichtgevoeligheid wordt beïnvloed door leeftijd, huidskleur en klimaat.

Hoe beschermt zonnebrandcrème onze huid? Hoewel het gemakkelijk is om wat SPF op te spuiten of in te smeren, is de wetenschap achter zonnebrandbescherming vrij complex.

Blootstelling aan de zon

Om te begrijpen hoe zonnebrandcrème de huid tegen zonnestralen beschermt, is het belangrijk om eerst te begrijpen hoe de zon de huid beïnvloedt.

De zon stuurt zichtbaar en onzichtbaar licht naar de aarde, waaronder UV-stralen. Deze stralen kunnen je huidcellen beïnvloeden en zorgen voor veranderingen in het uiterlijk van je huid en de groei van huidcellen. 

“Hoewel het lekker voelt om in de zon te zijn, kan te veel blootstelling aan UV-straling leiden tot een pijnlijke zonnebrand op korte termijn en rimpels, huidbeschadiging en zelfs huidkanker op lange termijn.”

UVA en UVB (en UVC)

Er zijn twee soorten UV-straling die de huid kunnen aantasten;

  • UVA. UVA staat voor ultraviolet A-straling, een vorm van ultraviolette straling die doordringt in de diepere lagen van de huid. Het veroorzaakt vroegtijdige huidveroudering en kan ook het risico op huidkanker verhogen.

  • UVB. UVB staat voor ultraviolet B-straling, een vorm van ultraviolette straling die wordt geabsorbeerd door de buitenste laag van de huid en verantwoordelijk voor zonverbranding. Het is ook verantwoordelijk voor de aanmaak van vitamine D.

UVC is ook een type ultraviolet straling. Hoewel UVC het meest schadelijk is voor de mens, bereikt het niet de aarde.

Gevaren van UVA en UVB straling

De mogelijke gevolgen en eigenschappen van UVA-straling

  • UVA-stralen zijn langer en dringen daardoor door in de dermis - de dikste laag van je huid - wat kan resulteren in meer permanente schade.
  • UVA-stralen zijn altijd aanwezig, ongeacht het seizoen of het tijdstip van de dag.
  • UVA-stralen veroorzaken geen zonnebrand, maar zijn wel de belangrijkste oorzaak van huidveroudering en huidkanker.

De mogelijke gevolgen en eigenschappen van UVA-straling

  • UVB-stralen 's zijn winters, 's ochtends en 's avonds minder aanwezig dan overdag en zomers
  • UVB-stralen maken bijna 95 procent uit van de straling die door de ozonlaag dringt. 
  • UVB-stralen veroorzaken vroegtijdige huidveroudering en kunnen ook het risico op huidkanker verhogen.

De beschermingsfactor (SPF) en de werking van zonnebrandcrème

De beschermingsfactor (SPF) van zonnebrandcrème geeft aan hoe lang je beschermd blijft tegen de zon voordat je huid begint te verbranden in vergelijking met de tijd die het zou kosten om te verbranden zonder zonnebrandcrème. 

Het is essentieel om te begrijpen dat de SPF niet het niveau van bescherming aangeeft tegen UVA-straling, die ook schadelijk kan zijn voor de huid. Daarom is het raadzaam om een ​​breedspectrum zonnebrandcrème te kiezen, die beschermt tegen zowel UVA- als UVB-straling.

Een breedspectrum zonnebrandcrème beschermt tegen zowel UVA- als UVB-straling en bevat meestal chemische filters en/of minerale filters om deze bescherming te bieden. 

Zonnebrandcrème combineert organische en anorganische actieve ingrediënten die de huid tegen zonnestralen beschermen. Zonnebrandcrème bestaat in verschillende vormen, zoals sprays, vloeistoffen, lotions, poeders en crèmes.

Welke soort zonnebrandcrèmes bestaan er?

Er zijn twee hoofdtypen zonnebrandcrèmes: minerale (fysische) en chemische. Het belangrijkste verschil tussen de twee is dat fysische zonnefilters op de huid zitten om UVA- en UVB-stralen te weerkaatsen, terwijl chemische zonnefilters UV-stralen omzetten in warmte.

Verder bestaan er binnen deze twee soorten ook nog varianten voor specifieke situaties, zoals;

  1. Waterbestendige zonnebrandcrèmes.
    Deze crèmes zijn ontworpen om langer te blijven zitten tijdens het zwemmen of zweten, maar moeten nog steeds regelmatig opnieuw worden aangebracht.
  2. Gevoelige huid zonnebrandcrèmes.
    Deze crèmes zijn speciaal ontworpen voor mensen met een gevoelige huid en bevatten vaak minder irriterende ingrediënten.
  3. Spray zonnebrandcrèmes.
    Dit type zonnebrandcrème wordt in een fijne nevel gespoten en kan handig zijn om moeilijk bereikbare plekken te beschermen, maar het is belangrijk om ervoor te zorgen dat het volledige gebied bedekt is en dat de crème niet wordt ingeademd.
  4. Waterbestendige zonnebrandcrème.
    Waterbestendige zonnebrandcrème kan goede bescherming bieden bij wateractiviteiten, maar is misschien niet geschikt als je een sport beoefent waarbij de SPF in de ogen druppelt. Het is ook belangrijk op te merken dat geen enkele zonnebrandcrème echt waterdicht is.

Het is belangrijk op te merken dat het gebruik van normale olijfolie of kokosolie als zonnebrandcrème niet wordt aanbevolen door dermatologen omdat het geen bewezen zonbescherming biedt en kan leiden tot huidproblemen. Het is altijd het beste om een ​​zonnebrandcrème te kiezen die speciaal is geformuleerd voor zonbescherming en die is getest en goedgekeurd door dermatologen.

Enkele voorbeelden van breedspectrum zonnebrandcrèmes:

  • La Roche-Posay Anthelios Ultra Light Fluid SPF 60: Deze zonnebrandcrème bevat Mexoryl SX en Mexoryl XL, die beschermen tegen UVA-straling, en octinoxaat en avobenzone, die beschermen tegen UVB-straling.
  • Neutrogena Ultra Sheer Dry-Touch Sunscreen SPF 100+: Deze zonnebrandcrème bevat Helioplex, een combinatie van avobenzone en oxybenzone, die beschermen tegen UVA- en UVB-straling.
  • EltaMD UV Clear Broad-Spectrum SPF 46: Deze zonnebrandcrème bevat 9% zinkoxide en 7,5% octinoxaat, die beschermen tegen UVA- en UVB-straling.
  • Aveeno Protect + Hydrate Lotion Sunscreen Broad Spectrum SPF 70: Deze zonnebrandcrème bevat actieve ingrediënten zoals avobenzone, homosalaat en octisalaat, die beschermen tegen UVA- en UVB-straling.

Het is belangrijk om te controleren of de zonnebrandcrème die je gebruikt geen allergische reactie teweegbrengt.

Medisch gecontroleerd door
Mara Willems
Mara Willems is een veelbelovende dermatoloog in opleiding bij het UMCG in Groningen sinds mei 2023. Eerder werkte ze als arts-assistent in de dermatologie bij het Flevoziekenhuis en het Amphia Ziekenhuis, en in de heelkunde en bariatrie bij het BovenIJ ziekenhuis en de Nederlandse Obesitas Kliniek. Haar uitgebreide ervaring in diverse medische velden onderstreept haar toewijding en expertise in de gezondheidszorg.